ΕΝΟΤΗΤΑ 7η

Ο ΕΡΜΗΣ ΜΕΤΑΦΕΡΕΙ ΣΤΗΝ ΚΑΛΥΨΩ  ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΩΝ ΘΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΔΥΣΣΕΑ 

  (ε 1- 165)

ΘΕΜΑΤΑ

1.       Το δεύτερο συμβούλιο των  θεών

2.       Εφαρμογή του δεύτερου σκέλους του σχεδίου της Αθηνάς

3.       Ο Ερμής στην Ωγυγία.

4.       Ο ανθρωπομορφισμός των θεών.

5.       Η αγάπη της Καλυψώς.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ:

Σκηνή πρώτη (στίχοι 1-50)

Συγκρίνοντας τα δύο συμβούλια των θεών, διαπιστώνουμε ότι: α. πρωταγωνιστούν οι ίδιοι θεοί, β. επαναλαμβάνεται η απόφαση για το νόστο του ήρωα. Στο δεύτερο, όμως, ακούγονται και νέα στοιχεία: α. οι πολίτες της Ιθάκης κοντεύουν να ξεχάσουν το χαμένο βασιλιά τους και β. ο γιος του κινδυνεύει από τα δολοφονικά σχέδια των μνηστήρων.

Τα λόγια του Δία προοικονομούν όσα μέλλει να συμβούν στον ήρωα.

Η σκηνή είναι διαλογική.

 Το δεύτερο αυτό συμβούλιο επιβεβαιώνει την αξία του Οδυσσέα, με την τύχη του οποίου, άλλη μία φορά, ασχολούνται οι θεοί. Υπηρετούν τον άνθρωπο που υπήρξε καλός βασιλιάς, ικανός πολεμιστής, γλυκός πατέρας, που παραμένει προσηλωμένος στο νόστο του (και άρα στην πατρίδα, το λαό και την οικογένειά του).

Σκηνή δεύτερη (στίχοι 51-95)

Προετοιμασία του Ερμή, ανάλογη με αυτή της Αθηνάς (;), για να ταξιδέψει στο νησί της Καλυψώς.

Στίχοι 67-71: Η εικόνα που περιγράφεται από τον ποιητή έχει οπτική, ηχητική και οσφρητική διάσταση.

Στίχοι 72-82: Περιγράφεται ένα ειδυλλιακό τοπίο. Γιατί; Την απάντηση δίνει ο ίδιος ο ποιητής στους επόμενους στίχους (82-84): Σε αυτόν τον τόπο θα χαιρόταν να ζει οποιοσδήποτε θεός. Όχι, όμως ο Οδυσσέας  που, η τόση ομορφιά τον αφήνει αδιάφορο. Αυτός κλαίει και στενάζει αδιάκοπα, κοιτάζοντας το απέραντο πέλαγος που τον χωρίζει από τους αγαπημένους και την πατρίδα του (92-95).

1η Ερώτηση: Τι συμπεραίνουμε, από αυτά τα δεδομένα, για το χαρακτήρα του ήρωα;

Μέσα στο λόγο του ποιητή προβάλλει έντονη η αντίθεση ανάμεσα στη θεϊκή μακαριότητα (τρόπος ζωής της Καλυψώς) και τον ανθρώπινο πόνο (ο καημός  του Οδυσσέα για το νόστο του).

Σκηνή τρίτη (στίχοι 86-165)

2η ερώτηση: Να εντοπίσετε στοιχεία θεϊκού ανθρωπομορφισμού στη σκηνή αυτή.

Ο Ερμής ανακοινώνει στην Καλυψώ την εντολή του Δία αλλάζοντας την προς το αυστηρότερο. Παρουσιάζει τη φυγή του Οδυσσέα σαν μέρος της αναπόδραστης μοίρας του ήρωα. Παραλείπει, επίσης, τις λεπτομέρειες της πραγματοποίησης του νόστου του Οδυσσέα, αφήνοντας έτσι, στη μικρή θεά, την πρωτοβουλία  να σκεφτεί την κατασκευή της σχεδίας.

3η ερώτηση: Ποια αισθήματα τρέφει η Καλυψώ για τον Οδυσσέα (στίχοι 130-161);